Günlük Notlar Yazılar

Güneaşık Ne Demek? Varlığın Aydınlığına Felsefi Bir Yolculuk Bir filozof olarak insanın ışığa olan ilgisini yalnızca fiziksel bir yönelim olarak değil, varlığın anlamına duyulan metafizik bir özlem olarak görürüm. “Güneaşık” kelimesi, yüzeyde bir doğa olayını çağrıştırsa da, derinliklerinde insanın hakikate, iyi olana ve varoluşun kaynağına duyduğu içsel çekimi taşır. Tıpkı Platon’un mağara alegorisindeki gibi, insanın ışığa yükselişi bir bilgi eylemi olduğu kadar bir ahlaki dönüşümdür de. Etik Bir Perspektiften Güneaşık: Işığa Yönelmenin Ahlakı Etik açıdan Güneaşık, karanlıktan çıkma cesaretidir. Ahlakın özü, yalnızca “iyi”yi bilmek değil, onu yaşama geçirmektir. İnsan, ışığa yöneldikçe kendi gölgesini de fark eder. Bu nedenle etik, yalnızca…

Günahın Güruhu Ne Demek? Siyaset Biliminin Aynasında Bir Kavramın Çözümlemesi Bir siyaset bilimci için her kavram, toplumsal düzenin görünmeyen bir aynasıdır. “Günahın güruhu” ifadesi, yalnızca ahlaki bir eleştiri değil, aynı zamanda iktidarın gölgesinde şekillenen bir toplumsal yapının ifadesidir. Bu kavramı anlamak, yalnızca bireysel etikle değil, aynı zamanda siyasal iktidarın, ideolojilerin ve vatandaşlık bilincinin nasıl inşa edildiğiyle ilgilidir. Güç İlişkilerinin Günahı: İktidarın Görünmeyen Eli Her toplum, güç ilişkilerinin yeniden üretildiği bir sahnedir. Devlet, medya, din kurumları ve ekonomi bu sahnenin aktörleridir. “Günahın güruhu” burada, yalnızca bireylerin kötücül eğilimleriyle değil, sistemin kendi iç mekanizmasıyla ilgilidir. Çünkü günah, yalnızca bir davranış değil, çoğu…

Öğrenmenin Gücüyle Başlayan Bir Merak: “Erzurum Hınıs Köyü Alevi mi?” Bir eğitimci olarak her zaman öğrenciyle birlikte yol yürürüm; öğrenmenin, yalnızca bilgi aktarmak değil, hem zihni hem yüreği dönüştürmek olduğuna inanırım. Sormaya cesaret veren bir eğitim modelini benimsiyorum: “Neden?”, “Nasıl?”, “Ne anlama geliyor?” şeklindeki sorularla başlarım. Bugün sorumuz: “Erzurum Hınıs Köyü Alevi mi?” Bu soru sadece bir inanç sorgulamasından öte: kimlik, toplumsal hafıza, coğrafya, tarihin kesişim noktaları üzerine düşünmeye çağrı niteliğindedir. Ön Bilgiler ve Kaynaklara Yaklaşım İlk adım olarak, elimizdeki kaynaklara bakarız. Bugüne kadar yapılan saha çalışmaları, tezler, kültürel belge analizleri gösteriyor ki Erzurum’un Hınıs ilçesi sınırları içinde bazı köylerde…

Dünya Kupası Altın Gol Var mı? – Toplumsal Rekabetin, Cinsiyet Rollerinin ve Kültürel Heyecanın Sosyolojisi Bir Sosyoloğun Merakıyla: Futbolun Toplumsal Ruhunu Anlamak Bir araştırmacı olarak, her büyük spor turnuvasında aklıma şu soru gelir: “Biz aslında sahadaki oyunu mu izliyoruz, yoksa kendi toplumumuzun aynasını mı?” Dünya Kupası yalnızca bir futbol etkinliği değildir; ulusal kimliklerin, toplumsal normların ve kültürel değerlerin yeniden üretildiği bir sahnedir. İşte tam bu bağlamda, “Dünya Kupası altın gol var mı?” sorusu yalnızca teknik bir merak değil, aynı zamanda bir toplumsal simgedir. Altın gol kuralı, sadece bir oyun kuralı değil; insan doğasındaki rekabet, belirsizlik ve adalet arayışının metaforudur. Altın…

Kapanca Limanı Denize Girilir mi? Geleceğe Yön Veren Bir Kıyı Hayali Bazen bir sahil kenarında yürürken aklımıza gelen basit bir soru, geleceğin dünyasını şekillendirecek kadar güçlü olabilir. “Kapanca Limanı’nda denize girilir mi?” sorusu da tam olarak böyle bir etkiye sahip. Bu yazıda sadece bugünü değil, geleceği de konuşmak istiyorum. Gelin birlikte, bu küçük gibi görünen sorunun ardındaki büyük vizyonu keşfedelim. Kapanca Limanı: Sadece Bir Kıyı Değil, Bir Gelecek Laboratuvarı Kapanca Limanı, Marmara’nın incelikli doğasının, insan müdahalesiyle nasıl şekillendiğini gösteren eşsiz noktalardan biri. Bugün hâlâ birçok kişinin aklında aynı soru var: “Burada denize girilir mi?” Ancak bu soru sadece suyun temizliği…

Kanunda Kaç Mandal Var? Sayıların Ötesinde Bir Enstrümanın ve Bir Kavramın Hikâyesi Şunu baştan söyleyeyim: “Kanunda kaç mandal var?” sorusu, yalnızca teknik bir merak değil; müziğin kalbinde atan bir ritimle, toplumun sinir damarlarına uzanan bir metafor. Bu yazıyı bir enstrüman sevdalısı olarak değil, aynı zamanda kavramların peşine düşen bir meraklı olarak kaleme alıyorum. Çünkü kanun (enstrüman) üzerindeki mandallar kadar, kanun (hukuk) üzerindeki “mandalların” —yani onu kilitleyen, açan, esneten güçlerin— sayısı da hayatımızı belirliyor. O halde, gelin bu soruyu birlikte biraz kurcalayalım: Gerçekte kaç mandal var; ve neden bu kadar önemli? Tek bir doğruya sıkıştırılamayan cevap: Kanunda mandal sayısı standart değildir;…

Şeyleşme Kavramı Kime Ait? Ekonomi Perspektifinden Derinlemesine Bir Analiz Ekonomistin Düşüncesi: Kıt Kaynaklar, Sonsuz İstekler ve Seçimlerin Bedeli Bir ekonomist için dünya, kıt kaynaklar ile sınırsız insan ihtiyaçlarının kesiştiği bir denklem gibidir. Her karar, bir tercihin sonucunda başka bir fırsattan vazgeçmek anlamına gelir. Bu durum, sadece piyasa dinamiklerini değil, aynı zamanda insan ilişkilerini, toplumsal yapıyı ve değerleri de etkiler. İşte tam bu noktada, “şeyleşme” (reification) kavramı devreye girer. Ekonomik süreçlerin yalnızca üretim ve tüketim ilişkilerinden ibaret olmadığı; aynı zamanda insani, kültürel ve psikolojik boyutları da dönüştürdüğü gerçeğini bize hatırlatır. Şeyleşme Kavramının Kökeni: Karl Marx ve Yabancılaşma Süreci “Şeyleşme” kavramı, kökeni…

İş Göremezlik Raporu Yüzde Kaç Olmalı? Hukuki, Tarihsel ve Güncel Bir Değerlendirme İş göremezlik raporu, çalışanların geçici veya kalıcı olarak çalışma gücünü kaybettiği durumlarda, sağlık kurulları tarafından düzenlenen ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından dikkate alınan resmi bir belgedir. Bu rapor, hem geçici iş göremezlik ödeneği hem de sürekli iş göremezlik geliri açısından temel bir ölçüt niteliği taşır. “İş göremezlik raporu yüzde kaç olmalı?” sorusu, bu yönüyle yalnızca bir idari hesaplama meselesi değil, aynı zamanda çalışma hayatında hakkaniyetin, iş güvenliğinin ve sosyal adaletin sınandığı bir alandır. Tarihsel Arka Plan: Sosyal Güvenlikte Koruma İlkesi Türkiye’de iş göremezlik kavramının hukuki temelleri, 5510…

Hanefi Türk mü? Kökenler, Bugün ve Yarın Üzerine Samimi Bir Yolculuk Şu basit görünen soruyu birlikte masaya yatıralım: “Hanefi Türk mü?” Biliyorum, ilk bakışta provoke eden bir başlık; çünkü hem dinî bir geleneği hem de etnik bir kimliği tek bir cümlede çarpıştırıyor. Hadi gelin, bir arkadaş sohbetinin sıcaklığında, ama meseleye hakkını vererek konuşalım. Bu yazıda kökleri Kûfe’den Orta Asya bozkırlarına uzanan Hanefiliğin hikâyesini, bugün Türkiye’de ve dünyada nasıl yaşandığını ve yarın hangi alanlarda karşımıza çıkabileceğini birlikte düşünelim. Soru Nereden Geliyor? “Türk-İslam” Bileşkesinin Kısa Psikolojisi “Hanefi Türk mü?” sorusu, aslında iki farklı arayışı üst üste koyuyor: Biri, modern ulusal kimliklerle dinî…

Giysi Bulmaca Anlamı Nedir? Ekonomik Bir Perspektif Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları: Bir Ekonomistin Girişi Ekonomi, sınırlı kaynaklarla sonsuz ihtiyaçlar arasında denge kurma sanatıdır. Her birey, her kurum ve her hükümet, kararlarını alırken bu sınırlılıklar içinde hareket eder. Bu sınırlılık, yalnızca maddi kaynaklarla sınırlı değildir; zaman, iş gücü ve toplumsal yapılar gibi faktörler de bu denkleme dahildir. Ekonomist olarak düşündüğümüzde, her seçim, bir fırsat maliyetini, yani bir seçeneği tercih ederken kaybedilen diğer seçenekleri temsil eder. Peki, giysi bulmaca anlamı nedir? Giysi, herkesin hayatının temel bir parçasıdır, ancak bu konuda yapılacak her seçim, kaynakların nasıl kullanılacağına ve toplumsal refahın nasıl şekilleneceğine…